Mesleki Rehberlik Nedir?

Bir Kimsenin kendisine açık olan meslekleri çeşitli yönleri ile değerlendirip kendi ihtiyaçları ve beklentileri açısından istenilen yönleri çok, istenilmeyen yönleri az olan birine yönelmeye karar vermesidir.” (Yeşilyaprak ve diğerleri s.81) Şüphesiz bu kararın insan hayatında önemli bir yeri vardır. Çünkü meslek seçimi yaşam boyu kişiyi etkileyecek önemli kararlardan biridir. Üniversiteye hazırlanan öğrenciler için başarmak kadar seçtikleri alanda önemlidir. Sınavlarda başarının önemli bir parçası da titizlikle yapılmış bir tercihtir. İyi bir fakülteye girebilecek puanı aldığı halde istemediği bir okula giren veya hayalci tercihlerle açıkta kalan binlerce öğrenci vardır. İşte bu bakımdan gerçekçi ve bilimsel tercih, sınav hazırlığı kadar önemlidir.

Seçtiği alan hakkında yeterince bilgi sahibi olmayan ve bundan dolayı bilinçsiz, kendi ilgi ve yeteneklerine uygun alanları seçemeyen öğrenciler eğitim öğretim sürecinde ve ileri ki yaşamlarında mesleki doyumu yaşayamamaktadırlar. Bu öğrenciler ya okulu bırakmakta yada istemedikleri halde aynı meslekte kalmak zorundadırlar. Bu durum hem zaman kaybına yol açar hem de iş tatminini olumsuz etkiler.

Bazı adaylar ilk birkaç tercihlerini bilinçli olarak yazmakta, diğerlerini başkalarının öneri ve telkinlerine göre belirlemekte ve sıralamaktadırlar. Bu adayların, hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları fakat tercih listesinde yer verdikleri bir programa yerleştikleri zaman "istemediğim bir programa girmek zorunda kaldım" şeklinde yakındıkları gözlenmektedir.

Tercih sıralarının başlarına, isteyerek ve bilinçli olarak yazdıkları programlara yerleşen bazı adaylar ise bir süre sonra programın, beklentilerine uygun olmadığını fark etmekte ve düş kırıklığına uğramaktadırlar. Bu da meslek hakkında edinilen bilgilerin bazen yüzeysel ve belki de hatalı olabileceğini göstermektedir.
                        














ÖSYS YENİ SINAV SİSTEMİ 

Sınavın Genel Özellikleri

Sınav liselerde okutulan tüm konuları kapsamaktadır.

Sınav tek oturumda yapılmaktadır.

Sınavda her adaya tek soru kitapçığı ve tek cevap kağıdı verilmektedir.

Sınavda 30’ar soruluk 8 test yer alacaktır.

Sınavın ilk 4 testini ( 1. Bölümü=İlk 120 soru) tüm adaylar cevplayacakır. Alan dersleri ile ilgili olan diğer 4 testten, adaylar kendi alanlarıyla ilgili 2 testi (60 Soru) cevaplayacaktır.

Sınavın toplam süresi 195 dakikadır.

Kimler Başvurabilir?

Öğrenim durumları aşağıdakilerden birine uyanlar ÖSYS ye (Sınavsız Geçiş dahil) başvurabilirler.

Ortaöğretim kurumlarının son sınıfında okumakta olan öğrenciler,

Ortaöğretim kurumlarının son sınıfında beklemeli olan öğrenciler,

Ortaöğretim kurumlarının dışarıdan bitirme sınavlarına girenler,

Ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olanlar,

Öğrenci Seçme Sınavında Yer alacak Testler

I. Bölüm (Ortak Derslerle İlgili Testler)

1. Türkçe Testi(Tür)                                30 Soru

2. Sosyal Bilimler-1 Testi (Sos-1)            30 Soru

3. Matematik -1 Testi ( mat-1)                 30 Soru

4. Fen Bilimleri – 1 testi ( Fen-1)             30 Soru

II. Bölüm (Alan Dersleri ile İlgili Testler)

1. Edebiyat-Sosyal testi(Ed-Sos)           30 soru

2. Sosyal Bilimler-2 testi ( Sos-2)          30 soru

3. Matematik-2 (Mat-2)                          30 soru

4. Fen Bilimleri-2 testi(Fen-2)               30 soru

I. BÖLÜM (ORTAK DERSLERLE İLGİLİ BÖLÜM)

II. BÖLÜM ( ALAN DERSLERİ İLE İLGİLİ BÖLÜM)

1. BÖLÜMÜN ÖZELLİKLERİ

v      Lise 1 Lise 2 ve Lise 3 müfredatında yer alan “Ortak Genel Kültür Dersleri”ndeki bilgilerin sorgulandığı bölümdür. Lise 1 müfredatı ağırlıklıdır.

v      Yorum, analitik düşünce, muhakeme gücü ve mantık ağırlıklı soru kalıpları kullanılacaktır. (ÖSS soru stili diye de adlandırılabilir)

v      Sınava giren her aday bu bölümdeki tüm soruları lise türü ve alan farkı gözetmeksizin cevaplandırmak durumundadır.

BU BÖLÜMDEKİ HER DERSİN HER PUAN TÜRÜNE KATKISI VARDIR. Yani  bu bölüm

hem 1. tür puanlar,hem de 2. tür puanlar  hesaplanırken dikkate alınacaktır.

1. Bölüm sonunda

SÖZ-1

SAY-1

EA-1

puanları hesaplanacaktır.

1. Bölüm Sonunda Alnınan puanlar ile yani SAY-1, SÖZ-1 ve EA-1 Puanlarının (Y-ÖSS) Kullanılacağı Yükseköğretim Programları

v      Meslek Yüksekokulu önlisans programları tercih edebilmek için (Sınavsız geçişten boş kalan kontenjanlar dahil, Tablo 3-C), (En az 160 puan)

v      Açıköğretim önlisans programlarını tercih edebilmek için, (En az 160 puan)

v      Açıköğretim lisans programlarını tercih edebilmek için (İngilizce öğretmenliği hariç, Tablo 4) (En az 160 puan)

v      Özel yetenek gerektiren lisans programlarına ön kayıt yaptırabilmek için,(Tablo 5) (En az 160 veya 185 puan. Tablo 1B) (*)

v      Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanların kendi alanlarındaki (ek puanla girilen) yüksek öğretim programlarına:

v      Mesleki Eğitim Fakültesi programları

v      Teknik Eğitim Fakültesi programları

v      Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi programları

v      Ticaret ve Turizm Eğitimi Fakültesi programları

v      İlahiyat Fakültesi programları

v      Eğitim Fakültelerinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri, Okul öncesi, Anaokulu, Üstün Zekalılar, Zihin Engelliler, Görme Özürlüler ve İşitme Engelliler Öğretmenlikleri

v      Sağlık Yüksekokulu

v      Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Y.O.

v      Turizm ve Otel İşletmeciliği Y.O.

v      Endüstriyel Sanatlar Yüksekokulu

v      Sivil Havacılık Yüksekokulu

v      Uygulamalı Yabancı Diller Y.O.

v      Bankacılık ve Sigortacılık Y.O.

v      Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, .....ve diğerleri

Adayların 1.bölümde yanıtladıkları sorulara ek olarak 2. bölümde alanlarına göre yanıtlayacakları sorularla birlikte

SAY-2

EA-2

      SÖZ-2 puanları hesaplanacaktır.

II. BÖLÜMÜN ÖZELLİKLERİ

v      Lise 2 ve Lise 3 müfredatında yer alan “Alan/Bölüm Dersleri”ndeki bilgilerin sorgulandığı bölümdür. Lise 1 müfredatını içermeyebilir.

             Bilgi ve akademik yetenekleri yoklayan soru kalıpları kullanılacaktır.                      (Kısmen ÖYS soru stili diye de adlandırılabilir)

v      4 testten oluşmaktadır. Her adayın alanına göre 2 testi çözmesi yeterli olacaktır.

v      Sınava giren ve meslek liseli olmayan her aday alanıyla ilgili bir lisans programına yerleşmek için bu bölümün sorularını da cevaplandırmak durumunda.

v      Ortak alanları seçmek isteyen adaylar 3. soru kategorisini de cevaplandırabileceklerdir.

v      Diğer lisans programlarını tercih edebilmek için (yerleştirmede meslek lisesi çıkışlı adaylara ek puan verilen programlar hariç)

HANGİ ÖĞRENCİLER HANGİ   TESTİ ÇÖZECEKLER

İlk 120 sorunun yanı sıra;

Alanı                                  Yapacağı Testler

Sözelciler                        Edebiyat-Sosyal / Sosyal Bilimler-2

                                                    (Ed-Sos)  / (Sos-2)

Sayısalcılar                          Matematik-2 / Fen Bilimleri-2

                                                      (Mat-2) / (Fen-2)

Eşit Ağırlıkçılar                  Edebiyat-Sosyal / Matematik-2

                                                       (Ed-Sos)  / (Mat-2)

ÖSYS DE YÜKSEK PUAN ALABİLMEK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

v      Tercihler genelde SAY-2 ile öğrenci alan yükseköğretim programlarından oluşuyorsa, yanıtlamaya Matematik-1 ya da Fen Bilimleri-1’den başlanmalı; Matematik-2 ve Fen Bilimleri-2 ile devam edilmelidir. Sonra Türkçe ve Sosyal Bilimler-1 yanıtlanmalıdır. Bilgi düzeyine göre, Matematik-1, Fen Bilimleri-1, Matematik-2 ve Fen Bilimleri-2’ye 135-145 dakika, Türkçe’ye 20-30 ve Sosyal Bilimlere-1’e 15-20 dakika ayrılabilir.

v      Tercihler genelde EA-2 ile öğrenci alan yükseköğretim programlarından oluşuyorsa, yanıtlamaya Matematik-1 ya da Türkçe’den başlanmalı; Matematik-2 ve Edebiyat-Sosyal Bilimler ile devam edilmelidir. Sonra Sosyal Bilimler-1 ve Fen Bilimleri-1 yanıtlanmalıdır. Bilgi düzeyine göre, Matematik-1, Türkçe, Matematik-2, Edebiyat-Sosyal Bilimler’e 135-145 dakika, Sosyal Bilimler-1’e 20-30 ve Fen Bilimleri-1’e 15-20 dakika ayrılabilir.

v      Tercihler genelde SÖZ-2 ile öğrenci alan yükseköğretim programlarından oluşuyorsa, yanıtlamaya Türkçe ya da Sosyal Bilimler-1  den başlanmalı; Sosyal Bilimler-2 ve Edebiyat-Sosyal Bilimler ile devam edilmelidir. Sonra Matematik-1 yanıtlanmalıdır. Bilgi düzeyine göre, Türkçe, Sosyal Bilimler-1, Sosyal Bilimler-2 ve Edebiyat-Sosyal Bilimler’e 155-165 dakika, Matematik-1’e 20-30 dakika ayrılabilir.

Kaynaklar:

Zirve dergisi yayınları

Fem Dershane yayınları

Van Rehberlik Ve Araştırma Merkezi Seminer Sunumu